Gepubliceerd op:
7 oktober 2024
In 2040 hebben we +/- 32.000 minder mensen beschikbaar voor de arbeidsmarkt in Fryslân ten opzichte van nu. Dêr moatte wy wat mei! Daarom gingen we afgelopen dinsdag, 1 oktober, in de Neushoorn Café het gesprek aan met diverse mensen en hebben we vijf actiepunten geformuleerd.
Wouter Marchand van Planbureau Fryslân vertelde hoe in Fryslân het aantal 65-plussers sterk stijgt, doordat dit een grote groep is en men steeds ouder wordt. Deze groep heeft vaak meer zorg nodig, wat zal leiden tot een toename in zorgvraag. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren 15% minder kinderen geboren in Friesland. Hoewel dit nu gestabiliseerd is, heeft het gevolgen voor de toekomst. Er zijn minder leerlingen, waardoor ongeveer 100 scholen sinds 2010 zijn gesloten. Dit effect is nu merkbaar in het voortgezet onderwijs en zal in de toekomst ook de arbeidsmarkt raken, doordat er minder jongeren beschikbaar zijn.
Van de grootste vijf sectoren vooral de specialistische zakelijke dienstverlening en de zorg in de komende 10 jaar veel werknemers moeten vervangen, omdat een groot deel van de 55+ers in deze sectoren met pensioen gaat. Daarnaast zullen deze sectoren ook een extra groei in arbeidskrachten nodig hebben.
Je kunt dit oplossen door arbeidsparticipatie te vergroten (mensen die nu niet werken opsporen en helpen aan een (al dan niet aangepaste) baan), ook kun je de productiviteit vergroten en je kunt proberen de beroepsbevolking te doen groeien. Aangezien van de Friezen die elders in Nederland gaan studeren maar 20% terugkomt, hebben we het gehad over het doen groeien van de beroepsbevolking door deze groep te onderzoeken.
Vincent Kersten van WRK.frl had twee jonge dames meegenomen die allebei studeren. En die hebben we uitgehoord over hoe zij tegen Fryslân aankijken. Lorren, uit Utrecht, heeft ontdekt dat Fryslân niet alleen uit weiland en koeien bestaat (maar blijft de diversiteit missen) en Simone uit Sneek (studeert in Enschende) wil graag juist terug naar Fryslân, ‘omdat men elkaar hier wel groet op straat’.
WRK.frl heeft daar een oplossing voor! Met het platform richten ze zich niet alleen op het werken, maar vooral ook op het leven en wonen en proberen ze mensen te matchen op basis van waarden, en niet op basis van slecht aansluitende vacatureteksten.
Heleen Ploeg van YFK Marketing & Research en vicevoorzitter van het regiobestuur Friesland van VNO-NCW MKB Noord, is zelf naar Amsterdam vertrokken na haar studie en sinds vijf jaar weer terug in het Noorden. Zij ziet wel een groot verschil in mentaliteit in de randstad en in Friesland – niet in kwaliteit, maar in het roepen over je kwaliteit. We mogen hier trotser zijn. Van oudsher was ‘best genoch’ voldoende, maar dat is het niet meer. We moeten laten horen hoe goed we hier zijn.
Daarna heeft iedereen zijn input gegeven en daarmee hebben wij de onderstaande vijf actiepunten geformuleerd:
- Samenwerking: het belang van samenwerking tussen verschillende partijen zoals onderwijs, overheid, bedrijfsleven, en maatschappelijke organisaties is belangrijk, maar klein beginnen! Er is een roep om concrete acties en het verbinden van losse initiatieven – waar dit een mooie start in is. De noodzaak om over de eigen schaduw heen te stappen is een terugkerend thema.
- Onderwijs en jongeren: Onderwijs speelt een sleutelrol om jongeren te binden en te boeien. Er moet meer aandacht komen voor het aanpassen van onderwijs zodat jongeren en jonge professionals meer in verbinding komen met het lokale bedrijfsleven. Jongeren (Gen Z) moeten meer betrokken worden, en er moeten strategieën komen om hen aan Friesland te binden.
- Friese identiteit en trots: Friesland positioneren als een unieke regio, anders dan de Randstad, maar niet als plek waar alleen koeien en weiland zijn.
- Zichtbaarheid en trots op bedrijven: ‘Best genoch is net genoch’. Bedrijven moeten leren zich meer op de borst te kloppen en morgen minder bescheiden te zijn. “We praten wel over de stinkfabriek in Burgum, maar niet over Interay (die high-end technologie produceren)”.
- Concreet actieplan en urgente kwesties: men wil aan de slag met het activeren van inactieve arbeidskrachten en het beter inspelen op de behoeften van Gen Z.
Op 11 december gaan we doorpraten. Met het onderwijs over welke rol zij daarin (kunnen) spelen. Kom je ook?
