SDG verhalen: de Dorpstuin in Hurdegaryp

Anna en Eliza Janse creëerden in Hurdegaryp een gemeenschapstuin waar tientallen vrijwilligers enthousiast aan meewerken. Ze verbouwen er op natuurlijke wijze, groente en fruit voor de lokale markt.

Anna: “Zo’n tien jaar geleden bezochten we onze zoon in Macedonië. Hij leefde daar toen in een zogenaamde community in het kader van een Wwoof-project. Daar stonden we met onze vouwcaravan. Totaal van de mik kwamen we weer thuis. We waren zó onder de indruk van de totaal andere manier van leven van deze jongeren. Voor hen speelde geld geen rol en ze waren bijna helemaal zelfvoorzienend.”

Eliza: “We gingen altijd al bewust met ons voedsel om, maar we raakten door die ervaring nog meer doordrongen van de waanzin van al dat gesleep met eten. Je kunt dichtbij huis zoveel verbouwen. We zouden veel meer met de natuur moeten leven, realiseerden we ons en de afstand tussen mens en natuur verkleinen.”

Gemeenschap
Anna: “Zo kwamen we op het idee van De Dorpstuin. Een gemeenschapstuin waar we op natuurlijke wijze groenten en fruit telen voor de lokale markt. Natuurlijk zonder gebruik te maken van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Iedereen die zich in onze ideeën kan vinden, is welkom om mee te doen.”

Eliza: “Het is een succes geworden! We richtten Stichting Dorpstuin Hurdegaryp op en bewerken nu met zo’n 25 vrijwilligers 7000 m2 grond. Daarbij worden we ondersteund door gemiddeld 90 donateurs.
De tuin bestaat inmiddels uit zes thematuinen: een vlindertuin met bijenstal, een teelt tuin, permacultuur tuin, pluktuin, medicinale kruidentuin en een boomgaard met voedselbos. Ik vind het geweldig als ik op de tuin kom en zie dat er van alles is gebeurd. Spontaan, zonder dat ik dat gezegd heb. Mensen ontdekken zelf hoe de natuur voor ons kan werken.

We hebben bijvoorbeeld een vrijwilliger die aanvankelijk hele traditionele ideeën over landbouw aanhing. Nu vertelt hij mij hoeveel wormen er wel niet in de tuin zitten en hoe dat komt. Hij ervaart dat de grond mooi los is, zonder dat we hoeven spitten. Zijn ideeën over voedsel verbouwen veranderen. Daar geniet ik ontzettend van.”

De educatieve functie van De Dorpstuin is ook groeiende. We zien er steeds meer schoolklassen en organisaties.

Vinden
Anna: “Ik word momenteel vooral blij van het feit dat mensen ons weten te vinden. Er melden zich vrijwilligers aan en we krijgen voortdurend planten en struiken aangeboden. Het aantal donateurs groeit ook nog steeds.
Als je groente en fruit van ons wilt kopen, moet je eerst donateur worden. Dat kan al voor €10,- per jaar. De prijs van onze producten houden we zo laag mogelijk. We kijken voor welke prijs de Albert Heijn zijn bio-producten verkoopt en gaan daar dan een beetje onder zitten.

De educatieve functie van De Dorpstuin is ook groeiende. We zien er steeds meer schoolklassen en organisaties. Laatst was er een lagere schoolklas. Die kinderen wilden niet naar huis, zo mooi vonden ze het. Daar doe je het toch voor?!”
Eliza: “Het is vrijwilligerswerk. Ik had vroeger een hoveniersbedrijf en heb heel wat gif gespoten in mijn leven. Voor een biologische aanpak, was toen absoluut geen markt. Misschien begint dat nu wat te veranderen. Dat hoop ik, want het kan anders. Dat tonen wij aan.

Voor de tuin gebruiken we principes uit de permacultuur. Daarin is biodiversiteit heel belangrijk. Hoe beter het evenwicht tussen de soorten in de tuin is, hoe minder problemen met ziekte en vraat. Als je kikkers hebt, eten die de naaktslakken. Wanneer je Indische Kers naast de kool plant, heb je grote kans dat de koolwitjes daar gaan zitten en de rupsen later niet je kool opeten. Lijsters eten de huisjesslakken en zo kan ik doorgaan. Bovendien wordt een sterke plant minder snel opgegeten dan een zwakke. En sterke planten kweek je op een vruchtbare bodem.”

Voeding
Anna: “Hoe meer voeding in de bodem, hoe meer voeding in het eten. Biologische producten koop je omdat die beter zijn voor de natuur, maar ze zijn niet per definitie gezonder. Een groot deel van de bodem in Nederland is namelijk uitgeput. Als er geen mineralen in de grond zitten, zul je die ook niet in de planten aantreffen. Onze tuin is veel verder dan biologisch. Daarom zijn onze producten supergezond én heel erg lekker.”

Eliza: “Het mooie is dat iedereen zoiets als onze Dorpstuin op kan zetten. Als je maar een visie en een plan hebt. Je hoeft niet op geld te wachten. Wij hebben uiteindelijk wel wat regionale donaties en subsidies gekregen, maar dat kwam later. We willen ook niet afhankelijk zijn van de grote spelers. Lokaal en zelfvoorzienend, dat was ons streven en dat is het nog steeds. Voor wie zich daarin kan vinden, luidt mijn advies: de schop pakken en gewoon beginnen.”

Klik hier voor meer informatie over de Dorpstuin.