Gezondheid als waardeketen

Binnen de gezondheidszorg, de agri- en landbouwsector lopen verschillende initiatieven gericht op gezonde voeding. Elk vanuit de eigen sector en eigen expertise. Alleen weten partijen elkaar buiten de eigen sectoren vaak nog niet altijd te vinden. Hoe kunnen deze sectoren bij elkaar komen voor een integrale blik op voeding en de kansen die er liggen. En om inzicht te krijgen in welke behoeften er zijn, wie waar al mee bezig is en hoe partijen elkaar kunnen versterken voor een gezonde regio!

De opdracht 

De provincie Fryslan gaf daarom een opdracht aan de Uitkijkers, MCL, RuG Campus Fryslân en Van Hall om een basis te leggen voor een lange termijn strategie: het ontwikkelen van een gezamenlijke taal waarbij de belangrijkste functie van voedsel – het bijdragen aan gezondheid- centraal komt te staan in (nieuwe) samenwerkingen tussen zorg, agri en landbouw. Een start voor het opbouwen van een Fries ecosysteem met gezondheid als waardeketen.

De Uitkijkers organiseerde twee bijeenkomsten waarbij een integraal netwerk uit de gezondheidszorg, voedsel en landbouwsector bij elkaar kwamen. Om inspiratie en best practices te delen en vernieuwende perspectieven te bespreken om op een andere manier naar gezondheid te kijken via de lens van wat we eten. Kijk hier naar de terugblik van de kick-off Eet je gezond in het najaar van 2023, dit was de eerste bijeenkomst. 

Dit zijn Eva Flantua van Studio Daagsch en Robin Vroom van ’n Wilde Keuze. Zij waren de afgelopen maanden op pad door de regio om de verhalen en smaken te verzamelen van mensen en initiatieven die zich bezighouden met gezondheid en voeding.

Eva en Robin hebben het hele concept van het diner bij Omke Jan ontwikkeld.

Het bodemdiner bij Omke Jan

Eind februari bracht De Uitkijkers onder leiding van programmamakers Eva en Robin een groep van zo’n 40 bevlogen personen afkomstig uit de gezondheidszorg, voedsel en landbouwsector bij elkaar. Een inspirerend diner samengesteld door Eva en Robin en klaar gemaakt door de keukenbrigade van Omke Jan. Met allemaal lokale, voedzame ingredienten. Zo waren er gepofte aardappels gegaard in Friese klei,  hoemoes van Waldbeantjes en prei en hutspot van Friese bodem. En deze keer geen wijn maar thee in de glazen, boordevol vitaminen en mineralen. 

“Als er iets duidelijk werd na al onze gesprekken voorafgaand aan het diner, is het dat het niet ontbreekt aan ideeën, inzet en initiatieven in de regio. Over hoe vers en onbewerkt voedsel essentieel is voor de gezondheid van mens, bodem en samenleving. Maar in elke sector kwamen we ook dezelfde problematieken/pijnpunten tegen; symptomen van een systeem dat is ingericht op productie en kosten en niet zo zeer op gezondheid,” aldus Eva.

Eén van de aanwezigen, lector preventieve gezondheidszorg bij het MCL Christiaan Boerma, ziet dat er een beweging gaande is en dat er steeds meer gekeken wordt naar leefstijl. ‘We zijn met z’n allen opnieuw aan het leren. Een netwerk als deze is hard nodig en heeft een grote bijdrage aan nieuwe inzichten,’ aldus Christiaan tijdens het diner. 

Podcast afleveringen Eet je gezond

Deze podcastserie gaat over de verbinding tussen voedsel en gezondheid. Samen met mensen uit de zorg, landbouw en agri zoeken we naar een nieuw perspectief: het creëren van een toekomstbestendig Fries ecosysteem waarbij een gedeelde focus op gezondheid meer samenwerkingen kan stimuleren tussen verschillende domeinen. Beluister hier de vier afleveringen vanuit de diverse perspectieven.

Het eindrapport Fryslân Healthy Food – Voeding als medicijn

In dit rapport, opgesteld door MCL, RUG Campus Fryslân en Van Hall wordt de complexe situatie beschreven rondom het goed gevoed zijn en blijven van mensen in kwetsbare situaties, specifiek de groep IC patiënten, obesitas en ouderen. Onder deze groepen blijkt ondervoeding regelmatig voor te komen. Het goed gevoed zijn wordt vanuit twee perspectieven bekeken; de patiënt en gezondheidszorg en als tweede perspectief gezonde bodem, voedselproductie en gezondheidswaarde in de gehele keten.

Hoe nu verder?

Wil je meer weten over het onderzoek? Neem dan contact op met Lise Beumeler of Martina Sura. Ben je zelf bezig met het onderwerp en zoek je betere verbindingen in de regio op het gebied van zorg, agri of food? Luister vooral de podcast van inspirerende verhalen van de verschillende voorlopers in de regio en zoek de verbinding op met elkaar en de verschillende sectoren.