Gepubliceerd op:
16 september 2024
Een verslag van maandagavond 9 september
Moeder klopt op de badkamerdeur: “Je verrimpelt helemaal!” Ja, het is een van de vele voorbeelden die we horen. We moeten water besparen. Als de regen met bakken uit de lucht komt, denk je hier niet meteen aan, maar we gebruiken veel te veel schoon drinkwater voor alledaagse dingen. Zo hebben we steeds meer last van schaarste, terwijl je met een paar simpele tips al snel kunt besparen.
Het participatieplatform Stim fan Fryslân organiseerde mede daarom op maandagavond 9 september samen met De Uitkijkers een ‘Wetterpetear’ over de beste ideeën om water te besparen.
Van de bijna 50 inzendingen koos de jury drie ideeën die origineel en vernieuwend genoeg zijn voor een geldprijs van 1500, 1000 of 500 euro. Het Duurzaam Integraal Opslagmeer van Edgar van der Staay won de hoofdprijs en kan daarmee verder werken aan de ontwikkeling van de plannen.
Marijke Roskam ging in gesprek met de drie genomineerden. Luister nu de podcast op: https://open.spotify.com/episode/3t7QwFxHsNAU2mOG90kiQs?si=c60babeb56cd432b
Voor een gevarieerd publiek presenteerden de drie genomineerden hun ideeën voor waterbesparing. Onder andere watergedeputeerden als Friso Douwstra en wethouder Evert Stellingwerf en vader en zoon Visser luisterden aandachtig naar de pitches. De familie Visser gelooft dat dit soort initiatieven helpt om inzicht te krijgen en de juiste keuzes voor burgers te maken. Daarnaast vinden veel bezoekers dat het tijd wordt om met prijsprikkels mensen te stimuleren om water te besparen. Bewustwording is essentieel. De eerste tip uit het publiek: douche korter! Een catchy liedje van een paar minuten kan je helpen om je douchetijd te verminderen. Moderator Marijke Roskam maakte iedereen in de zaal aandeelhouder van de waterbesparende commissie. Tenslotte kunnen we alleen samen voldoende bewustzijn creëren.
De drie genomineerden pitchen hun ideeën, waarbij een vakjury bestaande uit juryvoorzitter gedeputeerde Friso Douwstra, Pietrik Hoornstra (waterambassadeur Friese gemeenten), Mathijs Oudega (adviseur Grondwater Provincie Fryslân) en Länk Vaessen (aanjager water Vereniging Circulair Fryslân en CEW) de genomineerden bevraagde.
Jeffrey van Eck trapte af met zijn project Bouwblauw. Dit online platform richt zich op duurzaam bouwen, met een focus op waterbesparende innovaties en handige tips voor in en om woningen. Na de pitch stelt Pietrik Hoornstra dat het platform nog verder kan groeien door subsidieaanvragen bij gemeenten. “Denk bijvoorbeeld aan een sectie met grootmoedertips: waarom zetten we niet gewoon een emmer onder de douche om het water op te vangen en later te gebruiken voor de planten?” De jury beloonde Bouwblauw met de derde prijs, een geldbedrag van 500 euro. Daarmee kan Van Eck de website verder doorontwikkelen.
Het initiatief Ode aan de Washand van Grietje Hoekstra kwam als tweede aan bod. Ode aan de Washand is een campagne van de VVV Waterland Friesland uit 2023, die voortbouwt op #Douchelief, een project dat in 2020 begon. Het idee: als alle toeristen in Friesland in de zomer minder of korter douchen, zou je theoretisch gezien 150 Olympische zwembaden aan water besparen. Dat is 378 miljoen liter! Grappig detail dat Grietje noemde: dit zou genoeg zijn om de hele wereldbevolking van een klein waterijsje te voorzien. Hoe? Simpelweg door niet elke dag te douchen, maar je op te frissen met een washandje. Een eenvoudig, maar super effectief idee. Jurylid Pietrik Hoornstra merkte op: “Het is bizar dat kinderen niet meer weten hoe ze een washandje moeten gebruiken. Ze zijn gewend om twee keer per dag te douchen.” Jurylid Mathijs Oudega vroeg zich af of er nadelen zijn aan het gebruik van een washand. Grietje benadrukte dat het belangrijk is om op de volgorde van de washandjes te letten: “Een blauwe washand voor de bovenkant en een groene voor de onderkant.” Met de tweede prijs van 1000 euro kan de campagne weer een tijdje doorgaan.
Edgar van der Staay presenteerde als derde het initiatief Duurzaam Integraal Opslagmeer (DIOmeer). Het idee is om in nieuwe of bestaande wijken per honderd woningen een DIOmeer aan te leggen van ongeveer 200 bij 200 meter, gevuld met regenwater. Balgpompen zorgen ervoor dat het water omhoog gepompt wordt, waarna energie wordt opgewekt door het water weer naar beneden te laten stromen via een vortex turbine. Daarnaast kan het water gebruikt worden om de wc door te spoelen of de tuin te besproeien, wat een flinke besparing op drinkwater oplevert. Ook warmte- en koude onttrekking is mogelijk en het meer heeft een sociaal aspect omdat je er gewoon in kunt zwemmen. Vanuit het publiek kwam de vraag of je er ook op kunt schaatsen. “Dat kan zeker, maar dan moeten de pompen wel even uit.”, zegt de initiatiefnemer. Als dit overal wordt toegepast, kunnen we in Friesland 25% water besparen. Jurylid Länk Vaessen is erg enthousiast over het idee. Hij ziet water als een integrale oplossing en vraagt zich af hoe de participatie rondom zo’n meer eruit zou kunnen zien. Edgar antwoordt: ‘Ik zie dat heel Fries voor me. De Mienskip, samen doen. Friesland heeft de meeste energiecoöperaties van Nederland, maar die lopen tegen ruimtegebrek aan. Dit zou een prachtige integrale oplossing zijn.” Met de eerste prijs van 1500 euro kan het businessplan verder worden uitgewerkt. Gedeputeerde Douwstra gaat zijn best doen om samen met zijn collega’s de haalbaarheid van zo’n meer te onderzoeken. Hij kan niet wachten om het eerste lintje door te knippen.
Dit artikel is geschreven door Robbert Bovee, Programmamaker Water De Uitkijkers.
